Erbaalı İrfan Aydın Web Sitesi....

 7)MEDD-İ LÂZIM : ( Dört elif miktarı uzatmak vaciptir.)

Tanımı: Harfi medden sonra sebebi medden “SÜKUN’u lazım “ gelirse , o zaman meddi lazım olur.Peki SÜKUN’U LAZIM ne demektir?  Kur’an-i  Kerim’i okurken ister duralım veya isterse geçelim, her iki durumda da var olan  “SÜKUN’a “ SÜKUN’u lazım denir. Bunu örnekle görelim ;

    Arkadaşlar üç tane kelime yazdık.İçlerinde  Hurufu mukattaa da olan bu harf ve kelimeleri okurken,sanki uzun yazılmış gibi okuyoruz. (Elif lam mim diye okunan ilk kelime uzun yazıldığında,nasıl yazıldığını, ok işaretlerinden sonra açıkça görüyorsunuz.    

“ Yasin” örneği de bunun gibi.) Bu durumda, harfi medden  sonra gelen SÜKUN’e dikkat edelim. Kırmızı ile yazdıklarımız harfi meddir. Yani uzatma harfleridir. Ondan hemen sonra gelen ve mavi  renkle yazdığımız ise “ SÜKUN’u lazımdır” Kısaca harfi medden sonra sebebi medden SÜKUN’u lazım gelmiştir. Yani şunu demek istiyoruz: BAKIN HARFİ MEDDEN  sonra CEZZİMLİ bir harf gelmiştir.Bu cezzimi  kaldırmamız mümkün değildir. Siz Kuran okurken ister durun isterseniz durmayın, bu cezzimi okumak zorundasınız. İşte böyle SÜKUN’e  “LAZIM SÜKUN ” diyoruz.

                            MEDDİ LAZIMI   DÖRT BAŞLIK ALTINDA  İNCELEYECEĞİZ

 a) Meddi Lazım Kelime-i Musakkale:  Arkadaşlar  buradaki harfi medd ve sebebi medd (SÜKUN’u lazım) aynı kelimede meydana geldiği için ve de ŞEDDELİ olduğundan bu ismi almıştır. Zaten  dört bölümde de harfi medden sonra sebebi medden cezzimli bir harf gelmekte. Kısaca harfi medd ve sebebi medd aynı kelimede meydana geldiği için bu ismi almıştır. Bunu örneklerle görelim:

Arkadaşlar, bu örneklere bakalım, burada kırmızı renkte yazıp parantez içine aldığımız bölüm Kur’an-i Kerim’de ki  yazılı hali. Parantez içine almadığımız bölüm ise, size “ SÜKUN’u lazımı “ açık olarak gösterelim diye yazdık( mavi renkli  ve cezzimli olan LAM ve KAF harfine dikkat edin)  Çift çizgi ile çizdiğimiz  harfi medleri sanıyorum hemen gördünüz. Dikkat edelim şimdi; Parantez içine aldığımız kelime de harfi medden sonra ne gelmiş ? ŞEDDELİ BİR  harfin geldiğini açık olarak görülüyor. Peki bu ne anlama geliyor? Söyleyelim: Harfi medden sonra ŞEDDELİ bir harf geldiği için ve bu da aynı kelimede bulunduğu için diyoruz ki burada MEDDİ LAZIM KELİMEİ MUSAKKALE VAR ve dört elif miktarı uzatmakta vaciptir. Bir kez daha belirteyim. Altlarını tek çizgi ile çizdiğim(Mavi tek çizgi) yerler ise şeddeli harfin açık yazılışını göstermek içindir. Zaten arka arkaya gelen bu iki harf görülüyor. Birincisi cezzimli ikincisi harekeli olan bu iki harf,yazı kurallarına göre birleştirilmiş ve başına da şedde konmuştur.

b) Meddi Lazım Kelime-i Muhaffefe: Bu bölümde de harfi medd ve sebebi medd yine aynı kelimede cereyan ediyor. Ne var ki burada harfi medden sonra gelen SÜKUN, a şıkkında olduğu gibi şeddeli değil de CEZZİMLİ gelmiştir. Bir kez daha diyelim; Harfi medden sonra sebebi medden cezzimli bir harf gelmiş ve de aynı kelimede bulunmuş oluyor.Bu durumda burada ki tecvidin adı Meddi lazım kelimei MUHAFFEFE (cezzimli) olur. Bunu örneklerle görelim:

Arkadaşlar, burada ki harfi medd, baştaki elifin üstünde olan ve adına “ mukadder = takdir edilmiş ” 

dediğimiz eliftir ve biz onu size, okunan elifin üstünde kırmızı ile gösterdik. Ondan sonra gelen mavi yazılı lam hafinin üstünde ki SÜKUN’da lazım SÜKUN’dur. Bu tecvidden Kurani Kerimde sadece iki yerde( Yunu suresi 59  ve 91. ayetlerinde) bulunmaktadır. Tekrar edelim: Harfi medden  sonra sebebi medden lazım SÜKUN ( buradaki cezzimli) gelmiş ve ikisi de bir kelimede cereyan ettiği için Meddi lazım Kelimei Muhaffefe olmuştur.

 c) Meddi Lazım Harfi Musakkele: Arkadaşlar yukarıdaki iki şıkkı aynen tekrar etmek durumundayız. Çünkü yukardaki KELİMELERDEgeçen kural bu kez deHARFLERDEmeydana gelecek. Tanım yine aynı: Harfi Medden sonra sebebi medden SÜKUN’u lazım gelirse meddi lazım harfi musakkele olur. Yani harfi medden sonra ŞEDDELİ   HARF gelir.

Örneklerle görelim:

Arkadaşlar Kur’ani Kerimde  hurufu mukatta dediğimiz bu örnekleri görmemiz mümkün. Fakat biz bunu okurken uzun yazıldığı gibi okuruz. Bakın bu iki kelimeyi hem cezzimli haliyle ve hem de şeddeli haliyle  yazdım ki olayı net görelim. Ama biz bunu okurken ŞEDDELİ İMİŞ gibi okuduğumuz için bu tecvide Meddi Lazım  Harfi Musakkale deriz. Musakkele demek şeddeli demektir. Mavi ile yazılmış ve arka arkaya gelmiş iki “ mim ” harfi görüyorsunuz. Tecvid kaidesi kuralınca bu iki MİM harfi tek olarak yazılır ve başına da ŞEDDE konur. Bu olay harf üzerinde olduğu içinde Meddi lazım Harfi Musakkele adını alır. Kırmızı olarak yazdığım son bölümde ise MİM HARFİ ÜZERİNDE Kİ ŞEDDEYİ açık olarak görüyorsunuz.

 d) Meddi Lazım Harfi Muhaffefe: Bu son şıkta da yine harfi medden sonra sebebi medden SÜKUN gelir ve de bu olay kelimede değil harfte cereyan ettiği için harfi muhaffefe adını alır. Örneklerle görelim:

Arkadaşlar bakın tek olarak Kurani Kerimde gördüğümüz bu harfler okunurken açık bir şekilde  yazdıklarımız gibi okunur. Bu olayda harfi medden  sonra gelen SÜKUN ( yani cezzim )sadece harfte gerçekleştiği için bu tecvide de Meddi lazım Harfi Muhaffefe diyoruz. Arkdaşlar böylece en zor tecvidlerden birini bitirmiş oluyoruz , elhamdulillah .

ÖRNEKLER